در اين نمودار ساختار سازماني نشان داده مي شود كه مديريت عالي در بالاترين قسمت سازمان است و پست هاي پائينتر در انتهاي نمودار گسترش يافته اند بطور سنتي هر نمودار ساختار سازماني شكل هرمي دارد، با افرادي كه در بالاي هرم داراي مسئوليت و اختيار بيشتري هستند.
ساختار سازماني در واقع براساس اصل تقسيم كار است كه منجر به افزايش بهره وري مي شود.
زيرا هيچ كس از نظر رواني وفيزيكي قادر به انجام تمام كارها در مشاغل پيچيده نيست ولي با تقسيم كار مي توان كارها را به طور ساده تر انجام داد وآنرا به راحتي تخصص مربوط به آن را آموزش داد و افراد مي توانند با توجه به استعدادهاي خود در پست مورد نظر خود استخدام شوند.
تقسيم كار داراي مزايا ومعايبي به شرح زير مي باشد:
چون كاركنان وظيفه ي خاصي را بايد اجرا كنند در انجام آن كار تخصص مي يابند و مهارت آنان براي انجام كار افزايش مي يابد.
كاركنان زمان با ارزش را براي حركت از وظيفه اي به وظيفه ي ديگر از دست نمي دهند، زيرا‌آنان يك وظيفه ومحلي براي اجراي آن دارند و زمان را براي تغيير ابزارها يا محل از دست نمي دهند.
چون كاركنان فقط بر اجراي يك وظيفه تمركز مي يابند ، بطور طبيعي تلاش مي كنند كه وظايف خود را آسانتر واثربخش تر اجرا كنند.
تقسيم كار موقعيتي را ايجاد مي كند كه در آن بجاي آگاهي از فرآيند كلي توليد سازمان، كاركنان فقط نياز دارند بدانند كه چگونه وظيفه كاري خويش را انجام دهند، در نتيجه شناخت وظيفه كاري آنان، معمولاْ فشار و سنگيني ندارد.
كساني كه بر كاربرد افراطي تقسيم كار اصرار دارند تنها به كارائي و منافع اقتصادي توجه دارند واز متغيير انساني غافل مانده اند.
زيرا وقتي كه كار زياد تخصصي شود كسالت آور شده و ميزان توليد كاهش مي يابد.
ساختار سازماني :
ساختار سازمانی چارچوب سازمان را نشان مي دهدكه بيانگر وضعيت آنهاست، اين ساختار از سوي مديران براي تقسيم وهماهنگي فعاليت اعضاء ايجاد مي شود.
اين ساختارها براساس شرايط محيطي و راهبردها و اهدافي كه سازمان دنبال مي كنند متفاوت خواهد بود.
ساختار سازماني الگوي تعيين شده براي روابط ميان اعضاي يك سازمان است ونظامي رسمي است زيرا مديران عالي به طور رسمي آن را پديد مي آورد.
هدفهاي ساختار سازماني عبارتند از :
جهت دادن اطلاعات به سوي مديران مربوطه، تا ميزان عدم اطمينان آنها در هنگام تصميم گيري كاهش دهد.
توزيع اختيار براي تصميم گيري به طور موثر، به صورتي كه اعضاي سازمان بتوانند بدون دردسر و با انسجام در هر سطحي برنامه هاي خود را اجرا كنند.
تعيين وكنترل روابط ميان واحدهاي كاري به طوري كه اطمينان حاصل شود كه كليه كارها به شيوه اي منظم و مرتب واگذار و اجرا شده است؟
و كليه واحدها در موفقيت سازمان مشاركت داشته اند.؟
ساختارها به دو گونه ي رسمي وغيررسمي است، ساختار رسمي را مسئولان به طور قانوني تصويب مي كنند و حدود اختيارات ، وظايف و چگونگي اجراي آنها را مشخص مي كند مشاغل را محدود مي كند و روابط سازماني را بطور مكتوب بيان مي كند واهداف آرماني را نشان مي دهد ، اما ساختار غيررسمي بيانگر حالت واقعي است، يعني چگونگي عمل سازمان را بطور واقعي نشان مي دهد.
ساختار غير رسمي بعد از ايجاد ساختار رسمي ايجاد مي شود وساختار رسمي را تعديل وتحكيم مي كند
زيرا ساختار غير رسمي حاصل تعامل اجتماعي است.
واحدسازي:
يك كارآفرين براي رسم نمودار سازماني بايد به اين مطلب توجه نمايد كه براي انجام كليه كارهاي سازمان به چه فعاليت هائي نياز دارد، عنوان آنان را تهيه وسپس آنها را در قالب مشاغل دسته بندي نمايد.
واحد سازي ترتيبي است كه در آن فعاليت ها وشاغل در گروهاي منطقي دسته بندي مي شوند و هر گروه در گروه و واحد بزرگتري تركيب مي شود تا كل سازمان را تشكيل دهد.
در زير به متداول ترين شيوه ي واحد سازي اشاره ي كوتاهي مي شود .
واحد سازي براساس وظيفه:در اين نوع واحدسازي كليه افرادي كه داراي وظايف و تخصص يكساني هستند در يك قسمت متمركز مي شوند.
اين نوع واحدسازي رايج ترين نوع واحدسازي است كه با افزايش تخصص ها در نتيجه پيشرفت علم وتكنولو‍ژي مورد استفاده بيشتري قرار مي گيرد.
نمونه اي از اين نوع واحدسازي در زير ارائه شده است.
اين نوع واحدسازي را گاه واحدسازي براساس نوع عمليات و تخصص نيز مي نامند، بنا به اين نوع واحدسازي در موسسات بازرگاني ما داراي سه بخش:
توليد، فروش و امور مالي هستيم كه البته اين نام گذاري ها برحسب نوع موسسه متفاوت خواهد بود، در يك موسسه صنعتي ما داراي بخش هاي:
مهندسي، توليد، فروش يا بازاريابي و امور مالي خواهيم بود.
اين نوع از واحدسازي روش مناسبي براي اطمينان از حمايت مديرعامل سازمان از فعاليت هاي اصلي سازمان است و مي تواند به عنوان روشي ثابت در طول زمان مورد استفاده قرار گيرد ولي تطبيق آن با تغييرات محيطي در سازمان مشكل مي باشد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.